تفاوت دستگاه اکسیژن ساز با کپسول اکسیژن

برای تامین اکسیژن مورد نیاز بیمارانی که مشکل تنفسی دارند از کپسول های اکسیژن و همچنین از دستگاه اکسیژن ساز استفاده می شود. به طور کلی امروزه برای اکسیژن رسانی به بیماران از دو روش استفاده می کنند؛ دستگاه اکسیژن ساز (Oxygen Concentrator) و کپسول اکسیژن (Oxygen Cylinder) . انتخاب روش مناسب برای اکسیژن رسانی به نیازهای بیمار، شرایط استفاده و امکانات موجود بستگی دارد. هر دو روش اهمیت بسیار زیادی در بهبود تنفس بیمار دارند اما هر کدام از این روش ها دارای مزایا و معایبی هستند که در این مقاله قصد داریم به تفصیل آن ها را مورد بررسی قرار دهیم تا با تفاوت ها و کاربردهای آن ها آشنا شوید.

دستگاه اکسیژن ساز (Oxygen Concentrator)

دستگاه اکسیژن ساز از طریق فرآیند Pressure Swing Adsorption هوای محیط اطراف را با استفاده از فناوری پیشرفته به اکسیژن تبدیل می کند. عملکرد این دستگاه این گونه است با استفاده از فیلترهای مخصوص، نیتروژن و سایر گازهای موجود در هوا را حذف کرده و اکسیژن خالص (با غلظت ۹۰ تا ۹۵ درصد) تولید می‌کند و سپس اکسیژن را از طریق لوله به بیمار می رساند. در برخی از مدل های این دستگاه اکسیژن تولید شده، مرطوب می شود و بعد به بیمار منتقل می شود. دستگاه های اکسیژن ساز دارای دو نوع دستگاه اکسیژن ساز ثابت (Stationary) و دستگاه اکسیژن ساز قابل حمل (Portable) می باشند.

اجزای اصلی دستگاه اکسیژن ساز:

اجزای اصلی دستگاه اکسیژن ساز شامل فیلتر هوا، کمپرسور هوا، زئولیت، رگولاتور و مرطوب کننده هستند که هر کدام از این اجزا برای انجام وظایف زیر در دستگاه اکسیژن ساز تعبیه شده اند:
• فیلترهای هوا : برای حذف آلودگی ها و سایر گازهای موجود در هوا به کار می روند.
• کمپرسور هوا: برای فشرده‌ کردن هوای ورودی به دستگاه از کمپرسور استفاده می شود.
• زئولیت: این ماده‌ نیتروژن موجود در هوا را جذب کرده و اکسیژن خالص را آزاد می‌کند.
• رگولاتور: برای تنظیم فشار و جریان اکسیژن خروجی است، رگولاتور فشار بالای اکسیژن را از مخزن دریافت کرده و فشار آن را کم و متعادل می کند.
• مرطوب‌کننده: در بسیاری از دستگاه های اکسیژن ساز برای مرطوب‌ سازی اکسیژن از آن استفاده می شود.

 

مزایای دستگاه اکسیژن ساز (Oxygen Concentrator)

استفاده از دستگاه اکسیژن ساز برای تامین اکسیژن مورد نیاز بیماران می تواند یکی از بهترین راه حل ها باشد. همچنین استفاده از این دستگاه تجهیزات پزشکی دارای مزایای زیادی است که می خواهیم به طور مفصل به آن ها بپردازیم:
تأمین مداوم اکسیژن: یکی از مهمترین مزیت های این دستگاه نسبت به کپسول های اکسیژن این است که دستگاه اکسیژن ساز نیاز به شارژ و پر کردن اکسیژن ندارد زیرا اکسیژن لازم را از هوای محیط تامین می کند.
کاهش خطر نشت اکسیژن: دستگاه اکسیژن ساز نسبت به کپسول های اکسیژن خطر نشت اکسیژن یا انفجار کمتری دارند و همین عامل موجب شده است که استفاده از این دستگاه ها افزایش پیدا کند.
مقرون به صرفه: از آنجایی که استفاده از کپسول های اکسیژن نیاز به شارژ و پر کردن دارد هزینه ی آن نسبت به دستگاه های اکسیژن که نیاز به شارژ اکسیژن ندارند بسیار بیشتر است و در بلند مدت، استفاده از دستگاه اکسیژن ساز هزینه کم‌ تری نسبت به کپسول اکسیژن دارد. البته باید خاطر نشان کنیم که هزینه ی اولیه برای خرید دستگاه اکسیژن ساز بسیار بالاتر از هزینه خرید کپسول اکسیژن است.
قابلیت حمل آسان: اگر شما از مدل قابل حمل (Portable) دستگاه اکسیژن ساز استفاده نمایید به راحتی می توانید این دستگاه را با خود حمل نمایید و همراه خود جا به جا نمایید.
نیاز به فضای کم: دستگاه های اکسیژن ساز نسبت به کپسول های اکسیژن فضای بسیار کمتری را اشغال می کنند.

معایب دستگاه اکسیژن ساز

با تمام مزایایی که دستگاه اکسیژن ساز برای بیمار دارد اما محدودیت هایی نیز دارد که جز معایب این دستگاه تجهیزات پزشکی به شمار می رود. البته مزایای این دستگاه نسبت به معایب آن بسیار زیادتر است اما ما برای بررسی دقیق و جامع این دستگاه محدودیت ها و معایب آن را نیز بیان می کنیم.
نیازمند به برق: دستگاه اکسیژن ساز برای تولید اکسیژن نیازمند منبع برق است و در صورتی که برق قطع شود عملکرد آن کاهش می یابد. البته برخی از مدل های این دستگاه دارای باتری هستند که تا چند ساعت می توان از آن استفاده کرد.
هزینه اولیه بالا: برای خرید دستگاه اکسیژن ساز در ابتدا می بایست هزینه قابل توجهی را پرداخت نمایید که این هزینه ی اولیه نسبت به هزینه اولیه کپسول اکسیژن بسیار بیشتر است اما در دراز مدت استفاده از دستگاه اکسیژن ساز به صرفه تر از کپسول اکسیژن خواهد بود.
نیاز به نگهداری: قطعات و اجزای دستگاه اکسیژن ساز نیاز به مراقبت و نگهداری دارند و برای جلوگیری از استهلاک دستگاه هر چند وقت یک بار باید سرویس شوند.

کپسول اکسیژن (Oxygen Cylinder)

یکی دیگر از وسایل تجهیزات پزشکی که برای اکسیژن رسانی و بهبود تنفس بیماران طراحی شده است کپسول اکسیژن است. این دستگاه یک مخزن تحت فشار است که حاوی اکسیژن خالص با غلظت بالا (معمولاً ۹۹ درصد) است. این کپسول ‌ها از طریق یک رگولاتور، اکسیژن را با فشار و جریان کنترل ‌شده به بیمار منتقل می‌کنند. کاربرد این کپسول ها فقط محدود به حوزه پزشکی نمی شود بلکه از این کپسول برای اکسیژن رسانی در فعالیت ‌های ورزشی که در ارتفاعات انجام می شود، غواصی و حتی در صنایع مختلف دیگر استفاده می شود.

اجزای اصلی کپسول اکسیژن

کپسول اکسیژن شامل یک مخزن تحت فشار، رگولاتر، شیر کنترل و مانومتر است که هر کدام از این اجزا عملکرد خاص خود را دارند که در زیر به آن ها اشاره شده است:
• مخزن تحت فشار: وظیفه این مخزن نگهداری و ذخیره اکسیژن فشرده شده می باشد.
• رگولاتور: رگولاتور فشار و جریان اکسیژن خروجی را کنترل می کند.
• شیر کنترل: برای کنترل جریان اکسیژن از شیر کنترل استفاده می شود.
• مانومتر: میزان فشار داخل کپسول اکسیژن به وسیله مانومتر نشان داده می شود.

مزایای کپسول اکسیژن

کپسول های اکسیژن در مقایسه با دستگاه های اکسیژن ساز دارای مزایایی هستند، مهمترین مزایای کپسول های اکسیژن عبارتند از :
• عدم نیاز به برق منبع تغذیه: کپسول‌های اکسیژن نیازی به برق ندارند و در شرایطی که دسترسی به برق وجود ندارد، گزینه بسیارمناسبی هستند.
• قابلیت حمل: کپسول های اکسیژن در ابعاد بزرگ و کوچک وجود دارند که می توانید کپسول های کوچک را به راحتی جا به جا نمایید. از این کپسول ها در بسیاری از فعالیت های ورزشی و غواصی استفاده می شود.
• قدرت تأمین اکسیژن بالا: کپسول‌ها قادر به تأمین اکسیژن با جریان بالا هستند که برای بیماران با نیازهای شدید اکسیژن بسیار مناسب است.

معایب کپسول اکسیژن

معایبی که برای کپسول های اکسیژن می توان برشمرد شامل موارد زیر است که باید به آن ‌ها توجه کرد زیرا این معایب می‌توانند بر راحتی، ایمنی و هزینه ‌های مصرف کننده تأثیر بگذارند:
• محدودیت در ظرفیت: کپسول های اکسیژن نیازمند شارژ شدن هستند و نمی توانند همانند دستگاه های اکسیژن ساز منبع نامحدودی از اکسیژن را در اختیار شما قرار دهند.
• خطرات ایمنی: کپسول‌ های اکسیژن تحت فشار هستند و در صورت نشت یا آسیب‌پذیری، خطر انفجار یا آتش‌سوزی وجود دارد.
• نیاز به فضای بیشتر: کپسول های اکسیژن در مقایسه با دستگاه های اکسیژن ساز فضای بیشتری را اشغال می کنند اگر شما محدودیت فضا دارید حتما در انتخاب محصول مناسب این مورد را در نظر داشته باشید.

مقایسه کلی دستگاه اکسیژن ساز و کپسول اکسیژن 

کپسول اکسیژن	دستگاه اکسیژن ساز	ویژگی
اکسیژن خالص ذخیره‌ شده در سیلندر	هوای محیط	منبع اکسیژن
نیاز به شارژ مجدد	ندارد (همیشه روشن و فعال است)	نیاز به شارژ مجدد
کپسول های کوچک قابل حمل هستند	برخی مدل ‌ها قابل حمل هستند (Portable).	قابلیت حمل
نیاز به برق ندارد	نیاز به برق دارد	مصرف برق
هزینه اولیه پایین‌تر	هزینه اولیه بالاتر	هزینه اولیه
محدود	نامحدود	مدت زمان استفاده
نیاز به شارژ مجدد و بررسی فشار سیلندر	نیاز به تعمیر و نگهداری دوره‌ای	نگهداری
خطر نشت یا انفجار در صورت استفاده نادرست	ایمن‌تر (بدون خطر نشت یا انفجار)	ایمنی
مناسب برای استفاده کوتاه ‌مدت یا اورژانسی	مناسب برای استفاده طولانی‌مدت در خانه یا بیمارستان	کاربرد
دارد	دارد	قابلیت تنظیم جریان

 

کاربردهای دستگاه اکسیژن ساز و کپسول های اکسیژن

دستگاه اکسیژن ساز برای بیمارانی که نیاز طولانی مدت به اکسیژن دارند و در منزل بستری شده اند بسیار گزینه مناسب تری از کپسول های اکسیژن خواهد بود زیرا نگران تمام شدن اکسیژن نخواهند بود. اما چنانچه بیمار به اکسیژن با فشار و جریان بیشتری نیاز دارد بهتر است از کپسول های اکسیژن استفاده نمایید که وابسته به برق و منبع تغذیه نیست و برای بیرون از منزل یا سفر هم می توانید از این کپسول ها استفاده نمایید.

معرفی بهترین دستگاه های اکسیژن ساز

در این بخش به معرفی بهترین دستگاه های اکسیژن ساز موجود در بازار می پردازیم تا با ویژگی های هرکدام از این مدل ها و قابلیت های آن ها بیشتر آشنا شوید:

دستگاه اکسیژن ساز Devilbiss

یکی از بهترین دستگاه های اکسیژن ساز، دستگاه اکسیژن ساز Devilbiss است که دارای ویژگی های زیر می باشد:
• جریان اکسیژن تا ۵ لیتر در دقیقه
• وزن حدود ۱۸ کیلوگرم
• قابلیت تنظیم جریان اکسیژن
• مناسب برای استفاده در منازل، بیمارستان ها و مراکز درمانی
• طراحی کم‌ صدا و کارآمد
• دارای چرخ برای حمل آسان
• ساخت کشور امریکا

اکسیژن ساز یوول

اکسیژن ساز ۵ لیتری دیجیتال یوول، یکی از بهترین دستگاه های اکسیژن ساز است که این دستگاه برای استفاده بیمار در خانه بسیار مناسب است. این دستگاه پیشرفته امکانات و قابلیت های زیادی دارد که از مهمترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• مجهز به ریموت کنترل
• سبک
• بی صدا
• هشدار قطع برق
• هشدار فشار بالا و پایین

دستگاه اکسیژن ساز پرتابل مدل P2 کینگ آن (King On)

دستگاه اکسیژن ساز پرتابل مدل P2 کینگ آن (King On) ساخت کشور چین است و این دستگاه جز دستگاه های کم وزن است ( وزنی در حدود 2 الی 3 کیلوگرم) که به راحتی می توان آن را جا به جا کرد. عملکرد این دستگاه بی صدا است و گزینه ی بسیار مناسبی برای بیمارستان ها و مراکز درمانی است. ویژگی های مهم دستگاه اکسیژن ساز پرتابل مدل P2 کینگ آن عبارتند از:
• وزن سبک و قابلیت حمل
• قابلیت کار با باتری داخلی و اتصال به برق شهری
• عملکرد بی‌صدا
• هشدارهای صوتی و تصویری برای مواردی مانند قطع جریان اکسیژن یا کاهش باتری
• عملکرد مناسب در ارتفاعات مختلف

نتیجه گیری

انتخاب بین دستگاه اکسیژن ساز و کپسول اکسیژن به عوامل مختلفی مانند نیازهای بیمار، شرایط استفاده، دسترسی به برق ، میزان بودجه و هزینه بستگی دارد. دستگاه اکسیژن ساز برای استفاده طولانی ‌مدت و در محیط ‌های با دسترسی به برق گزینه بهتری است، در حالی که کپسول اکسیژن برای شرایط اضطراری و استفاده کوتاه ‌مدت گزینه ی مناسب‌تری است . ما در این مقاله به صورت کامل تفاوت ها و ویژگی های دستگاه اکسیژن ساز و کپسول اکسیژن را مورد بررسی قرار دادیم تا خرید مطمئن تر و آگاهانه تری داشته باشید.