- تماس با کارشناسان ما:
09123250614
چرا دانستن طرز کار با دستگاه الکتروشوک تا این حد مهم است؟ در اصل در شرایط اضطراری قلبی، زمان مهم‌ترین عامل نجات جان انسان‌هاست. هر دقیقه تاخیر در اقدام موثر می‌تواند شانس بقا را به طرز چشمگیری کاهش دهد. دستگاه الکتروشوک (دفیبریلاتور) یکی از حیاتی‌ترین ابزارهای نجات در مواقع ایست قلبی است که با اعمال شوک الکتریکی به قلب، می‌تواند ریتم طبیعی آن را بازگرداند. آشنایی با عملکرد این دستگاه و طرز استفاده صحیح از آن می‌تواند تفاوت بین مرگ و زندگی باشد.
هرچند استفاده از دستگاه الکتروشوک اغلب در مراکز درمانی یا توسط نیروهای اورژانس انجام می‌شود، اما وجود دستگاه‌های خودکار (AED) در اماکن عمومی باعث شده تا افراد عادی نیز بتوانند در مواقع بحرانی، نقش نجات‌دهنده را ایفا کنند. آشنایی ابتدایی با طرز کار با دستگاه الکتروشوک و آمادگی ذهنی برای استفاده از آن، می‌تواند در لحظه حادثه از سردرگمی جلوگیری کند و شانس احیای بیمار را افزایش دهد. در این مقاله از فارمد به بررسی نحوه کار دستگاه الکتروشوک می‌پردازیم.
دفیبریلاتور یا دستگاه الکتروشوک، وسیله‌ای الکترونیکی است که شوک کنترل‌شده‌ای به قلب وارد می‌کند تا ریتم ناهماهنگ یا غیرطبیعی قلب را اصلاح کند. این دستگاه‌ها در انواع خودکار (AED)، نیمه‌خودکار و حرفه‌ای مانند مدل‌های Zoll و Philips تولید می‌شوند و بسته به نوع آن، کاربری از افراد عادی تا کادر درمان را شامل می‌شود.
دستگاه الکتروشوک برای درمان وضعیت‌هایی استفاده می‌شود که در آن قلب از ریتم طبیعی خود خارج شده‌اند و نمی‌تواند به‌درستی خون را به بدن پمپاژ کند. اصلی‌ترین کاربرد آن در درمان “فیبریلاسیون بطنی” و “تاکی‌کاردی بطنی بدون نبض” است. در این وضعیت‌ها، دستگاه با ارسال شوک الکتریکی، قلب را مجبور می‌کند تا فعالیت الکتریکی ناهماهنگ را متوقف کرده و مجددا یک ریتم منظم ایجاد کند.
یکی از اشتباهات رایج درک نادرست تفاوت بین ایست قلبی و حمله قلبی است که در طرز کار با دستگاه الکتروشوک باید مورد توجه قرار بگیرد. ایست قلبی نتیجه توقف ناگهانی عملکرد الکتریکی قلب است و بلافاصله باعث بیهوشی و قطع تنفس می‌شود؛ اما حمله قلبی، معمولا به دلیل انسداد عروق کرونر رخ می‌دهد و قلب هنوز ضربان دارد؛ بنابراین دستگاه الکتروشوک برای درمان ایست قلبی ناشی از بی‌نظمی‌های شدید ضربان استفاده می‌شود، نه حمله قلبی مستقیم!
برای استفاده صحیح از دستگاه و دانستن طرز کار با دستگاه الکتروشوک، آشنایی با اجزای آن ضروری است. در ادامه مهم‌ترین اجزای الکتروشوک معرفی می‌شود:
دانستن نحوه عملکرد این دستگاه در درک طرز کار با دستگاه الکتروشوک بیشتری تاثیر را دارد. درواقع این دستگاه برای تشخیص ریتم قلبی، پس از اتصال پدها، دستگاه به‌صورت خودکار یا دستی ریتم الکتریکی قلب را تحلیل می‌کند. این تحلیل می‌تواند شامل بررسی وجود فیبریلاسیون یا تاکی‌کاردی بطنی باشد. اگر ریتم نیازمند شوک باشد، دستگاه آن را اعلام می‌کند.
در ادامه دستگاه به تحلیل سیگنال‌های الکتریکی قلب می‌پردازد. سیگنال‌های الکتریکی قلب از طریق الکترودها دریافت شده و به پردازنده دستگاه ارسال می‌شود. این پردازشگر، سیگنال‌ها را با الگوریتم‌های از پیش تعریف‌شده مقایسه می‌کند تا اختلالات را شناسایی کند.
در مرحله بعد این دستگاه بر اساس اطلاعات مقایسه‌ای، تصمیم‌گیری خودکار برای اعمال شوک را انجام می‌دهد. در مدل‌های خودکار، دستگاه بدون نیاز به تصمیم‌گیری انسانی، در صورت شناسایی ریتم خطرناک، دستور اعمال شوک را صادر می‌کند؛ اما در مدل‌های نیمه‌خودکار، اپراتور باید دکمه شوک را فشار دهد تا عملیات انجام شود.
درنهایت ارسال پالس الکتریکی برای بازگرداندن ریتم طبیعی اتفاق می‌افتد. دستگاه یک پالس الکتریکی با ولتاژ بالا ولی مدت‌زمان بسیار کوتاه به قلب ارسال می‌کند. این شوک با هدف “ریست” کردن فعالیت الکتریکی قلب، باعث توقف فعالیت ناهماهنگ می‌شود تا قلب بتواند ریتم منظم را از سر بگیرد.
دستگاه‌های الکتروشوک در مدل‌ها و عملکردهای متنوعی طراحی شده‌اند تا برای کاربران مختلف از عموم مردم تا کادر درمان مناسب باشند. شناخت انواع مختلف آنها به انتخاب و استفاده صحیح در موقعیت‌های اضطراری کمک می‌کند.
AED یا Automated External Defibrillator دستگاهی خودکار و ساده‌ای است که برای عموم مردم طراحی شده است. این دستگاه پس از اتصال پدها، به‌صورت خودکار ریتم قلب را بررسی می‌کند و در صورت نیاز، شوک را اعمال می‌نماید یا از کاربر می‌خواهد دکمه شوک را فشار دهد. راهنمایی‌های صوتی یا تصویری در طول فرایند استفاده از ویژگی‌های این مدل است.
این نوع، ترکیبی از مدل‌های خودکار و حرفه‌ای است. پس از آنالیز ریتم قلب، درصورتی‌که شوک لازم باشد، دستگاه کاربر را برای فشاردادن دکمه شوک راهنمایی می‌کند. این مدل‌ها بیشتر در مراکز درمانی یا توسط افراد آموزش‌دیده استفاده می‌شوند.
این دستگاه‌ها مخصوص کادر درمان و اورژانس طراحی شده‌اند. قابلیت تنظیم انرژی شوک، ثبت داده‌های حیاتی، مانیتورینگ مداوم ریتم قلب و امکان استفاده از الکترودهای قاشقی از جمله ویژگی‌های آن‌هاست. استفاده از این دستگاه‌ها نیازمند آموزش تخصصی است.
هر یک از انواع دستگاه الکتروشوک یک سری مزایای مجزا را به مصرف‌کننده ارائه می‌دهد. اطلاع از این مزایا می‌تواند باعث شود شما در استفاده از الکتروشوک، نمونه متناسب با نیاز خود را انتخاب کنید.
دستگاه خودکار (AED) | دستگاه نیمه‌خودکار | دستگاه حرفه‌ای |
نیاز به دانش پزشکی ندارد | کنترل بیشتر توسط کاربر | امکانات گسترده و دقیق |
مناسب مکان‌های عمومی | دقت بالاتر در برخی مدل‌ها | مناسب محیط‌های بیمارستانی |
طراحی سبک و قابل‌حمل | قابلیت پاسخ‌دهی به موقعیت‌های پیچیده قلبی |
قبل از استفاده از دستگاه الکتروشوک، در مبحث طرز کار با دستگاه الکتروشوک، رعایت چند مرحله حیاتی باعث افزایش ایمنی بیمار و اطرافیان و افزایش احتمال موفقیت احیای قلبی می‌شود. ابتدا بررسی کنید که بیمار پاسخگو نیست، تنفس ندارد و نبض قابل تشخیص نیست. اطمینان از این موارد بسیار مهم است؛ زیرا در این حالت احتمال ایست قلبی وجود دارد.
ایمن‌سازی محیط در مرحله بعدی بسیار اهمیت دارد به‌عبارت‌دیگر محیط اطراف بیمار باید ایمن باشد. اگر در محیط‌های خیس یا ناپایدار هستید، بیمار را به سطح خشک و صاف منتقل کنید. مراقب باشید هیچ فردی هنگام اعمال شوک با بیمار تماس نداشته باشد. در نهایت تماس با اورژانس، باید در اولویت عمل انجام گیرد. پیش از شروع عملیات، یا هم‌زمان با آماده‌سازی دستگاه، حتما با شماره اورژانس تماس گرفته شود.
آموزش کار با دستگاه الکتروشوک چندان دشوار نیست و شما می‌توانید با توضیحاتی ساده و چندین بار تجربه، به‌صورت کامل طرز کار با دستگاه الکتروشوک مخصوصا نمونه‌های خودکار را یاد بگیرید. در شرایط بحرانی، رعایت مراحل زیر به ترتیب اهمیت زیادی دارد.
دستگاه‌های پیشرفته نیاز به دقت و تجربه دارند درواقع همان‌طور که گفتیم از این دستگاه‌ها عموما در محیط‌های تخصصی مانند بیمارستان استفاده می‌شود و نیروی متخصص می‌بایست قبلا دوره طرز کار با دستگاه الکتروشوک را گذرانده باشند. به‌این‌ترتیب توجه به نکات کلیدی استفاده از این دستگاه‌ها مهم است:
در برخی دستگاه‌ها امکان استفاده از الکترودهای دستی (قاشقی) وجود دارد. این الکترودها باید با ژل مخصوص آغشته شوند تا هدایت الکتریکی به‌درستی انجام شود. این ژل مخصوص در محیط‌های بیمارستانی موجود است.
بر خلاف AEDها، در دستگاه‌های حرفه‌ای، اپراتور باید میزان انرژی شوک (مثلا 150 یا 200 ژول) را تعیین کند. به‌این‌ترتیب این کار باید طبق پروتکل پزشکی انجام شود و افراد عادی دانش انجام این تشخیص را ندارند.
دستگاه‌های حرفه‌ای می‌توانند به‌صورت هم‌زمان فعالیت الکتریکی قلب بیمار را ثبت و نمایش دهند. این امکان تشخیص دقیق‌تر وضعیت و مدیریت بهتر را فراهم می‌کند.
در طرز کار با دستگاه الکتروشوک، اشتباهات انسانی می‌توانند باعث تاخیر در احیای بیمار یا حتی آسیب به افراد دیگر شوند. برخی از این اشتباهات بسیار رایج هستند و با مطالعه درباره آنها می‌توان از بروز چنین نتایجی جلوگیری کرد.
نصب اشتباه پدها در میان مصرف‌کنندگان بسیار رایج است. در اصل، نصب پدها در محل نادرست باعث انتقال غیر موثر شوک می‌شود پس همیشه از تصویر راهنما روی پدها استفاده کنید. اشتباه رایج بعدی این است که افراد شوک دادن را در زمان یا شرایط نامناسب شروع می‌کنند. اگر شوک زمانی اعمال شود که فرد دیگری با بیمار در تماس است، خطر برق‌گرفتگی برای اطرافیان وجود دارد پس حتما قبل از شوک، هشدار بدهید.
در نهایت بی‌توجهی به هشدارها و پیام‌های دستگاه می‌تواند بسیار آسیب‌زا باشد. دستگاه‌ها معمولا با هشدارهای صوتی یا تصویری وضعیت بیمار و دستگاه را اعلام می‌کنند به‌این‌ترتیب نادیده‌گرفتن این پیام‌ها می‌تواند باعث عملکرد نادرست شود.
برای عملکرد صحیح در زمان نیاز، نگهداری دوره‌ای دستگاه امری حیاتی است. رعایت نکات نگهداری از این دستگاه یکی از اصلی‌ترین بخش‌های آموزش کار با دستگاه الکتروشوک به حساب می‌آید. برای نگهداری هرچه بهتر دستگاه الکتروشوک، بررسی شارژ باتری اهمیت زیادی دارد. به‌عبارت‌دیگر باتری باید همیشه شارژ کافی داشته باشد. همچنین برخی دستگاه‌ها چراغ یا پیام هشدار باتری کم دارند که باید جدی گرفته شود.
وضعیت سلامت پدها نیز باید در بررسی‌های دوره‌ای مورد توجه قرار بگیرد. جالب است بدانید که پدهای مصرفی تاریخ انقضا دارند و باید به‌موقع تعویض شوند. همچنین بسته‌بندی آنها نباید باز یا آسیب‌دیده باشد. اجرای تست خودکار دستگاه را نیز فراموش نکنید. اکثر دستگاه‌های AED به‌صورت خودکار تست عملکرد روزانه انجام می‌دهند. در نتیجه بررسی نتایج این تست‌ها (معمولا با چراغ سبز یا قرمز روی دستگاه) نشان‌دهنده سلامت کلی سیستم است.
دستگاه الکتروشوک ابزاری ساده اما بسیار حیاتی برای نجات جان افراد در مواقع ایست قلبی است. چه در محیط‌های عمومی با مدل‌های خودکار (AED) و چه در مراکز درمانی با دستگاه‌های حرفه‌ای، دانستن نحوه عملکرد، اجزا و روش طرز کار با دستگاه الکتروشوک به شیوه‌ای درست می‌تواند لحظه‌ای سرنوشت‌ساز را به نفع جان بیمار تغییر دهد. در نهایت، هر فردی که توانایی فشاردادن یک دکمه را دارد، می‌تواند جان کسی را نجات دهد؛ به‌شرط آنکه آماده باشد.
شما همچنین می‌توانید برای آشنایی بیشتر با ویژگی‌ها و آموزش کار با دستگاه الکتروشوک به‌صورت جزئی‌تر به دیگر مقالات وب‌سایت فارمد مراجعه کنید یا سوالات خود را در خصوص ویژگی‌های خرید این محصول برای ما کامنت کنید.
شرکت فارمد الکترونیک تجهیز با سابقه بیش از 40 سال تجربه در حوزه دستگاه پزشکی و همچنین دستگاه دامپزشکی توانایی ارائه خدماتی همچون تامین دستگاه، تعمیر و کالیبراسون دستگاه پزشکی را داراست.
طراحی شده توسط گروه طراحی سایت پاسارگاد
